Natasja Leatemia vertelt hoe systemisch werken binnen teams en organisaties helpt om patronen te doorbreken. Meer begrip, samenwerking en kracht op de werkvloer.
Ik was er één van
Je weet wel. Iemand die werk en privé strikt gescheiden hield. Collega’s hield ik op afstand omdat ze niet mijn “bloedgroep” waren. Sommigen vond ik vervelend, anderen lui. Of juist overdreven aardig. En ik? Ik was die teruggetrokken collega die alles van een afstand bekeek, mijn soms wat ongezouten (Rotterdamse) mening gaf, en graag overwerkte. Ik hoefde geen veren in m’n kont, maar een bedankje en erkenning… ja, dat verlangde ik wél. Wist ik veel. Ik wist eigenlijk helemaal niets. Pas toen ik zelf teamcoach werd en mijn eigen stukken op systemische wijze mocht aankijken, ging er een wereld voor me open.
👉 In deze blog deel ik mijn ervaring en inzichten als systemisch teamcoach.
Gedrag herhaal je
Werk en privé kan je niet scheiden. Simpelweg omdat je als kind gedragingen hebt aangeleerd die je als volwassene meeneemt naar je werk. In mijn geval was dat heel duidelijk. Als kind had ik geleerd stil te zijn, daardoor ontwikkelde ik een scherp analytisch vermogen. Als puber mocht ik mijn ongezouten mening geven, en dat doe ik nog steeds graag. Al let ik nu beter op bij wie en wanneer. 😉 En die erkenning die ik van mijn werkgever wilde? Dat was precies dezelfde erkenning die ik als kind van mijn ouders had willen krijgen. Toen ik dat eenmaal zag, viel me steeds meer op: ook mijn collega’s lieten patronen zien. Ik kon niet alleen van mezelf leren, maar ook van hen.
Herkenbare collega’s
Misschien herken je ze ook wel. De collega die vaak huilt, omdat dat haar manier is om aandacht te vragen. Of de popie jopie, die veel praat en weinig doet, en meestal niet eens doorheeft hoe irritant anderen dat vinden. De moeder van het team, vaak de zorgzame oudste dochter, die altijd zorgt voor de verjaardagskaarten en slingers en alles tot in de puntjes regelt. Of de collega die altijd “nee” zegt: vijf uur is vijf uur, en een minuut langer werken? Vergeet het maar.
We denken vaak: zo ís die collega nu eenmaal. Maar in werkelijkheid zie je hier de kind patronen terug op de werkvloer.
Werken met teams
In mijn werk als teamcoach laat ik teams dit soort patronen onderzoeken. Dat doe ik met opdrachten als de werklijn, het delen van je passie of je geschiedenis, werken met kwaliteiten en allergieën, feedback-oefeningen of met kaarten die vragen oproepen als: “Welke gedragingen vind jij vervelend, en wat zegt dat over jou?”
En dan gebeurt er iets bijzonders. De zwart-witbeelden vervagen. Er komt begrip. De zorgzame moeder mag zorgen en het team is stiekem opgelucht dat zij die rol pakt. De popie jopie blijkt eigenlijk gewoon een lieverd die de clown uithangt om de sfeer te verlichten. En de collega die huilt? Ook voor haar ontstaat ruimte en mildheid. Want we mogen soms best wat liever zijn voor elkaar.
De rol van de leidinggevende
En laten we de leidinggevende niet vergeten. Vaak wordt een leidinggevende, vanuit het onderbewuste, gezien als een soort vervangende ouder. Hij of zij is immers degene die beslissingen neemt en richting geeft.
Maar ook de leidinggevende kan reageren vanuit oude patronen. Bijvoorbeeld: “Als mijn team het maar goed doet, dan heb ik niet gefaald als leidinggevende.” Ondertussen stapelen de neventaken zich op: overleggen, rapportages, verantwoording naar een eigen leidinggevende. Het is eigenlijk niet zo anders dan de ouder die kookt, wast en de kinderen naar voetbal rijdt. Juist dit stuk wordt vaak over het hoofd gezien. Terwijl de stabiliteit van een team ook staat of valt met hoe de leidinggevende in zijn of haar rol staat.
Met teamcoaching op systemische wijze ontstaat er stabiliteit, inzicht, zekerheid, begrip en saamhorigheid. Dat is vaak het begin van echte samenwerking.
Tot slot
Systemisch werken is geen trucje, maar een manier om dieper te kijken naar wat er écht speelt in teams.
💬 Dit is wat ik keer op keer terugzie bij de teams die ik begeleid: zodra er erkenning en inzicht komt, ontstaat er beweging.
En nu ben ik benieuwd: herken jij in jouw team gedrag dat misschien wel dieper geworteld is dan het lijkt?
Wil je weten wat teamcoaching op systemische wijze kan betekenen voor jouw team, bedrijf, organisatie of vereniging?
Ik ga daar graag met je over in gesprek.
📩 info@leana-coaching.nl
🌐 www.leana-coaching.nl
